herstel zelf de natuur met een waterpartij
Elke vorm van water is een zegen voor de natuur. Wie kiest voor een natuurvijver zal versteld staan hoe snel de lokale fauna en flora zijn weg er naar toe vindt. Onderstaande 10 tips zetten je alvast op weg om het biologisch evenwicht in je tuin te herstellen.
De laatste eeuw zijn haast alle moerassen gedraineerd en ook alle oude vijvers en drinkputten opgevuld. Dit heeft er op zijn beurt voor gezorgd dat de in en om het water levende dieren het erg moeilijk hebben gekregen in onze streken. Een uitstekende manier om deze achteruitgang een halt toe te roepen, is het creëren van een natuurvijver in de tuin. Elke vorm van water is een zegen voor de natuur en je zou er versteld van staan hoe geliefd je vijvertje zal worden door de lokale fauna en flora. Zelfs in het midden van de dorpskern.
Maak zeker gebruik van onderstaande tips om de natuur zich thuis te laten voelen.
#1 Ook een hele kleine waterpartij trekt de natuur al aan
Al heeft u maar een heel klein plekje ter beschikking voor een vijvertje, het wordt een thuis voor heel wat dieren. Plaats een klein vijvertje beschut en deels in de schaduw zodat het niet uitdroogt in de zomer en niet helemaal bevriest in de winter. Een ietwat grotere vijver van ongeveer 3 op 2 meter zal uiteraard nog meer soorten aantrekken, maar een klein exemplaar is reeds heel wat beter dan helemaal geen.
#2 Plaats de vijver niet direct onder bomen
Bij het plaatsen van een vijver onder bomen zal u de bladeren er moeten uitvissen. Doet u dit niet, dan zit hij na enkele jaren vol slib. Bovendien zullen waterplanten bij een overdaad aan schaduw ook niet groeien. Zorg daarom voor minstens enkele uren direct zonlicht per dag.
#3 Kies voor verschillende dieptes
Probeer zowel brede ondiepe als diepere delen te voorzien. Idealiter plaatst u de ondiep beplante stukken aan de noordzijde en de diepere stukken aan de zuidzijde. Zo zullen de beplante delen het snelst opwarmen en op die manier de groei van micro-organismen bevorderen. Bovendien ontstaat zo een natuurlijke circulatie van het vijverwater.
#4 Voorzie hellingen en trappen
De ideale natuurvijver heeft een aantal zachte hellingen in en om het water. De hellingen zorgen ervoor dat een aantal organismen toegang krijgt tot het water. Minstens even belangrijk is dat deze ook zo terug uit het water kunnen. Al menig egel is verdronken omdat hij met zijn korte pootjes niet meer uit de vijver geraakte.
#5 Kies voor degelijk materiaal
Vroeger werden vijvers gemaakt uit klei en de hoeven van het vee dat er uit dronk, zorgden ervoor dat alle scheurtjes op tijd terug dichtgemaakt werden. Niet erg praktisch in een achtertuin… Veel eenvoudiger is het gebruik van een prefab vijver of van een EPDM membraan dat tientallen jaren meegaat. Zogenaamde goedkopere folies gaan helaas maar enkele jaren mee, waardoor nadien alles gesloopt dient te worden en volledig van nul af aan moet herbegonnen.
#6 Een aangepaste pomp kan geen kwaad
Het is niet de bedoeling om fonteinen te gaan bouwen, maar een pompje kan een mooie aanvulling zijn. Beweging in het water laat namelijk een uitwisseling van gassen ontstaan. Een beekje trekt op zijn beurt heel wat vogels aan die zich erin komen wassen of komen drinken. In kleine waterpartijen kan u in de winter wel beter de pomp uitschakelen zodat het water niet te fel afkoelt. Bedenk ook dat bij de aankoop van een pomp dat de goedkoopste pomp niet noodzakelijk de zuinigste is.
#7 Zet planten rond de vijver
Denk niet enkel aan waterplanten. De beste natuurvijvers hebben een vage rand tussen water en land. Beplanting geeft dan ook een veilig onderkomen en houdt onder andere katten een beetje van het water weg. Bedenk wel dat het leuk is om hier en daar het zicht op de vijver te behouden.
#8 Een moerastuin als extraatje
Als je aan beplanting om de vijver denkt, denk je misschien aan een moeraspartij. Een vochtig stuk tuin kan je creëren door een stuk (overschot) folie in de grond in te graven zodat regenwater niet kan wegsijpelen. De overloop van de vijver of de regenafvoer van een berging kan hierin terechtkomen. Nog een stapje verder is het plaatsen van wat stenen of hout in het moeras. Padden en salamanders zullen deze schuilplaatsen zeker appreciëren.
#9 Beter geen vissen
Wie ooit een aquarium heeft gehad, weet dat er niet meer dan twee minuten nodig zijn om een hele portie watervlooien te laten verdwijnen. Vissen zijn echte rovers. Enkele zijn dus al genoeg om een hele vijver te ontdoen van alle ander leven. Daarom is het in dit opzet niet aan te raden om vissen te plaatsen in vijvers kleiner dan 5000l. Zeker geen koi, goudvissen of windes, zelfs niet eentje! Bij grotere vijvers beperk je de vissen ook best tot enkele inheemse soorten.
#10 Hou het netjes
De vijver is klaar. De planten bloeien en de dieren maken gretig gebruik van het water. Klaar? Niet helemaal. Af en toe een beetje helpen mag. Echte vijvers komen en gaan. Ze worden gevormd en slibben mettertijd weer dicht. Ervan uitgaande dat u de vijver wenst te behouden nog enkele tips:
- Snoei de planten wanneer deze beginnen af te sterven voor de winter.
- Verwijder de meeste bladeren, maar let er op dat u het milieu niet te erg verstoort.
- Laat de waterkwaliteit nu en dan controleren.
Alles wat u uit de vijver haalt, laat u best ook enkele dagen naast het water liggen. Het zou zonde zijn van alle inspanningen als u salamanders en insecten zoals libellenlarven niet de kans zou geven om terug te keren naar de vijver.
Doe de beplanting zelf en laat de dieren komen. Libellen zijn meesters in het vinden van water en zullen meestal al in de eerste 24u de vijver bezoeken. Kikkers daarentegen kunnen er wel enkele jaren over doen om de vijver te vinden, maar komen zullen ze.